Elbląg 2014-08-05
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu informuje, o niepokojącej sytuacji epidemiologicznej w zakresie poliomyelitis, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaktualizowała listę krajów, z których dziki wirus polio rozprzestrzenia się do innych państw. Obok Pakistanu, Kamerunu, Syryjskiej Republiki Arabskiej do tzw. "krajów eksportujących" została zaliczona również Gwinea Równikowa.
W załącznikach znajdą Państwo:
- pismo Głównego Inspektora Sanitarnego
- informację dla podróżujących w zagrożone miejsca
definicja - POLIOMYELITIS - to ostra wirusowa choroba zakaźna wywołana przez trzy typy wirusa polio szerząca się najczęściej przez kontakt bezpośredni - głównie drogą pokarmową lub w mniejszym stopniu drogą kropelkową. Wirusy polio, po przedostaniu się do układu nerwowego, mogą wywołać uszkodzenie nerwów objawiające się niedowładem lub porażeniem mięśni.
terminologia - prawidłowa nazwa to poliomyelitis lub zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, nazwy przestarzałe i potoczne:
- choroba Heinego-Medina
- polio
- nagiminne porażenie dziecięce
- paraliż dziecięcy
czynnik wywołujący - Jest to wirus RNA należący do rodzaju Enterovirus z rodziny Picornaviridae. Wirus Polio występuje pod postacią 3 odrębnych serotypów (typ 1, 2 i 3). Typ 1 najczęściej wywołujący epidemie i będący przyczyną ciężkich postaci porażennych. Typ 2 jest najłatwiejszy do eradykacji (prawdopodobnie już wyeliminowany - ostatni raz wyizolowany w 1999) i uznawany za endemiczny. Typ 3 najprawdopodobniej zostanie wyeliminowany jako ostatni.
okres wylęgania - okres rozwoju zakażenia od wniknięcia wirusów do ustroju przez błony śluzowe, do wystąpienia objawów wynosi przeważenie 7 - 14 dni (3 - 21 dni i dłużej). Wirus zaczyna być wydalany z wydzieliną z gardła już po 36 godzinach od zakażenia ( jeszcze przed wystąpieniem objawów) i wykrywany jest w kale nawet do 2 miesięcy po przechorowaniu.
objawy - zakażenie może przebiegać pod różnymi obrazami klinicznymi, od najczęstszych zakażeń bezobjawowych (90-95% przypadków), poprzez zakażenia poronne (4-8%) i postacie oponowe do ciężkich zachorowań (0,5%) z porażeniem wielu mięśni, w tym oddechowych i zgonem. Postacie poronne mogą przebiegać wśród objawów niespecyficznych takich jak gorączka, bóle głowy i objawy nieżytu żołądkowo-jelitowego. Niekiedy zakażenie przebiega w postaci surowiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych ze zmianami w płynie mózgowo-rdzeniowym: jednojądrowa cytoza ok. 100 komórek / 1 mm3. Postacie porażenne występują raz na kilkaset przypadków. Przebiegają pod postacią porażeń wiotkich obejmujących różne grupy mięśniowe, częściej niesymetrycznie, chociaż występują też porażenia obu kończyn dolnych lub górnych, a także porażenia czterokończynowe i porażenia niektórych mięśni tułowia. W niewielu przypadkach porażenia występują w ciągu pierwszych 24 godzin choroby. Porażenia zwykle bardzo szybko osiągają swój szczyt - przeważnie w okresie krótszym niż 48 godzin. Rzadko rozwijają się etapami w ciągu 2 - 3 tygodni.
Ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych rozróżnia się 3 postacie porażenia: rdzeniową, mózgową i opuszkową.
- postać rdzeniowa - w postaci rdzeniowej porażone zostają najczęściej mięśnie kończyn dolnych, rzadziej górnych, mięśni tułowia i mięśnie oddechowe. Porażenia są zazwyczaj niesymetryczne, wiotkie, z osłabieniem siły mięśniowej i odruchów, od lekkich niedowładów do całkowitych porażeń.
- postać mózgowa - występuje najczęściej w okresie epidemii i przebiega z szybkim rozwojem obrazu klinicznego. Wśród objawów występuje gorączka, niepokój, wzmożona pobudliwość ruchowa lub senność, różnej głębokości zaburzenie świadomości, sztywność mięśni, wzmożenie odruchów, porażenie nerwów czaszkowych, drżenia mięśniowe, drgawki, czasem afazja i ataksja.
- postać opuszkowa - jest postacią najbardziej niebezpieczną, dającą około 30% śmiertelność. Zajęte zostają ośrodki rdzenia przedłużonego (opuszki) oddechowy, krążeniowy i nerwy czaszkowe. Występują liczne powikłania takie jak zapelnie mięśnia sercowego, obrzęk płuc, wstrząs, zaburzenia psychiczne. Okres zdrowienia w tej postaci jest najdłuższy i trwa przeciętnie około 2 lat.
Dodatkowo mogą występować zachorowania przebiegające z objawami ostrych porażeń wiotkich, spowodowane atenuowanym szczepem szczepionkowym. Są to zachorowania na poliomyelitis towarzyszące szczepieniu, w skrócie literowym od nazwy w języku angielskim - VAPP - Vaccine Associated Paralysys Polio. Jest to zespół objawów podobnych do Poliomyelitis spowodowany atenuowanym szczepem szczepionkowym. Występują przeciętnie z częstotliwością 1:750 000 dawek szczepionki OPV, najczęściej po pierwszej dawce tej szczepionki. Objawy rozwijają się od 4 do 30 dni po szczepieniu. Porażenia mięśni zazwyczaj ustępują z czasem.
powikłania - Porażenie mięsni oddechowych w początkowych stadiach choroby lub jego powikłania mogą doprowadzić do zgonu chorego. U niektórych zakażonych może dojść do tzw. zespołu post-polio. Są to narastające porażenia mięśni występujące wiele lat po zakażeniu poliowirusami.
czynniki ryzyka - zaszczepienie mniej niż 3 dawkami szczepionki przeciw poliomyelitis oraz podróż do kraju endemicznego polio w ostatnich miesiącach, a także grupy wysokiego ryzyka (bezdomni, imigranci oraz osoby nie szczepione).
leczenie - Brak leczenia swoistego, leczenie tylko objawowe.
zapobieganie - Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania są szczepienia. Istnieją dwa typy szczepionek przeciw poliomyelitis - szczepionka żywa (OPV) zawierająca żywe, atenuowane (pozbawione zjadliwości) trzy typy wirusa i szczepionka inaktywowana (IPV) zawierająca zabite wirusy trzech typów. Izolacja w szpitalu osób chorych z podejrzeniem poliomyelitis , nadzór epidemiologiczny nad otoczeniem chorego oraz przestrzeganie środków higieny, dezynfekcja i ograniczenie kontaktów z innymi osobami.
przepisy prawne - zachorowania podejrzane o poliomyelitis oraz inne ostre porażenia wiotkie dzieci do lat 15 podlegają obowiązkowemu zgłoszeniu i hospitalizacji. W ramach programu eradykacji poliomyelitis, ostre porażenia wiotkie zgłaszane są w cotygodniowych raportach do WHO.
|